Ο ιερός Χρυσόστομος σημειώνει (…) κάτι (…) αξιοπρόσεκτο. Λέει ότι χωρίς τη συγχώρησηόλοι οι κόποι μας πηγαίνουν χαμένοι. Αν διατηρούμε έχθρα στην καρδιά μας, ούτε οι προσευχές μας ούτε οι νηστείες μας ούτε οι ελεημοσύνες μας ούτε η ιερά Εξομολόγηση ούτε η θεία Κοινωνία φέρνουν το ποθητό αποτέλεσμα. Παρόλο που είναι τόσο ωφέλιμες η προσευχή, η νηστεία, η ελεημοσύνη, η ιερά Εξομολόγηση, η θεία Κοινωνία, δεν αποδίδουν τους αναμενόμενους καρπούς, διότι εμποδίζονται από τη μνησικακία μας. Γράφει ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος ότι αυτός που προσεύχεται και μνησικακεί, μοιάζει σαν τον σποριά που σπέρνει στη θάλασσα. Δεν θα θερίσει. Αυτό σημαίνει ότι άδικα κοπιάζουμε, εάν μνησικακούμε. Επιπλέον υφιστάμεθα τις θλιβερές συνέπειες της μνησικακίας μας.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς σχολιάζοντας την Παραβολή των μυρίων ταλάντων σημειώνει ότι ο Κύριος βλέποντας το «πρός τούς ὁμοφύλους ἀσυμπαθές ἡμῶν καί ἀνένδοτον, ὀργίζεται καθ’ ἡμῶν δικαίως». Είναι δίκαιο να αποσύρει τη Χάρη Του, εάν δεν συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν, για να παιδαγωγηθούμε με το ίδιο επιτίμιο που παιδαγωγήθηκε ο πονηρός δούλος από τον βασιλιά της Παραβολής. Όπως ο βασιλιάς της Παραβολής παρέδωσε τον πονηρό δούλο του στους βασανιστές που βασάνιζαν τους φυλακισμένους, έτσι κι εμάς ο Ουράνιος Πατέρας θα μας παραδώσει στους βασανιστές αγγέλους, τους δαίμονες, οι οποίοι βασανίζουν τα αξιολύπητα θύματά τους «ἔν τε τῷ παρόντι καί τῷ μέλλοντι βίῳ».
Ο θεόπνευστος λόγος της Αγίας Γραφής μας βεβαιώνει ότι η κρίση του Θεού θα είναι χωρίς έλεος γι’ αυτούς που φέρονται άσπλαχνα στους συνανθρώπους τους. «Ἡ κρίσις ἀνέλεος τῷ μή ποιήσαντι ἔλεος» (Ιακ. β 13).
Εμάς μας συμφέρει να κριθούμε με επιείκεια. Αλλά για να κριθούμε με επιείκεια, οφείλουμε κι εμείς να κρίνουμε τους άλλους επιεικώς. Είναι απαραίτητο να μακροθυμούμε, για να μακροθυμήσει και σε μας ο Θεός. Να συγχωρούμε, για να μας συγχωρήσει κι εμάς ο Θεός. Να ελεούμε, για να μας ελεήσει κι εμάς ο Θεός. Τη συγχώρηση των παραπτωμάτων μας τη βρίσκουμε, συγχωρώντας τους αδελφούς. Και το έλεος του Θεού το βρίσκουμε, ελεώντας τους αδελφούς. Να ένας εύκολος τρόπος για να σωθούμε. Στη θέλησή μας βρίσκεται η σωτηρία μας, γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. «Ἀγαπήσωμεν οὖν ἀλλήλους, καί ἀγαπώμεθα ὑπό τοῦ Θεοῦ. Μακροθυμήσωμεν ἐπ’ ἀλλήλοις, καί μακροθυμεῖ ἐπί ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν. Μή ἀποδῶμεν κακόν ἀντί κακοῦ, καί οὐκ ἀπολαμβάνομεν κατά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν. Τήν γάρ συγχώρησιν τῶν παραπτωμάτων ἡμῶν, ἐν τῇ συγχωρήσει τῶν ἀδελφῶν εὑρίσκομεν… ἐν τῷ θελήματι ἡμῶν ἐστι λοιπόν ἡ σωτηρία ἡμῶν» (Λόγος ασκητικός, μβ΄, P.G. 90, 953). Όσο περισσότερη μακροθυμία δείχνουμε στους αδελφούς που μας έφταιξαν, τόσο περισσότερο απολαμβάνουμε το έλεος και τη μακροθυμία του Θεού.
Αβραάμ Κοκάλη
από το βιβλίο Τό μεγαλεῖο τῆς συγχωρήσεως
εκδ. Ο Σωτήρ